Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – najważniejsze informacje

Jak założyć Spółkę z o.o.? Kiedy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może rozpocząć działalność gospodarczą? Kto reprezentuje spółkę z o.o. i odpowiada za zobowiązania spółki? Jakie zalety posiada taki rodzaj biznesu?

Postanowiłem zebrać wszystkie najważniejsze pytania, by móc w pełni przedstawić Ci zarys całego zagadnienia. Wiedza w pigułce? – To jest to! Rozsiądź się wygodnie i przeczytaj, co warto wiedzieć o Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Co oznacza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością? – krótka definicja

Spółka z o.o. jest jedną z dostępnych form prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to forma szczególna i bardzo popularna, głównie z powodu posiadania tzw. odrębnej osobowości prawnej. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zupełnie niezależnym podmiotem, któremu przysługują m.in.: prawo do zaciągania zobowiązań (np. kredytów) lub podejmowanie innych czynności prawnych, np.: zakup samochodu.

Z gospodarczego punktu widzenia główna zaleta spółki z o.o. to traktowanie jej jako odrębną osobę, która działa we własnym imieniu i sama ponosi konsekwencje własnych działań.

Spółki z o.o. – wady i zalety

Budowę spółki z o.o. dobrze przedstawia poniższ grafika.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma sporo zalet, ale by z nich odpowiednio korzystać, trzeba dobrze zrozumieć, jak zbudowana jest spółka z o.o. i kto reprezentuje spółkę i jaką pełni w niej rolę.

W spółce z o.o. istotni są:

1. Wspólnicy (inaczej udziałowcy) – pojedyncze osoby posiadające udziały w spółce (musi być warunek konieczny – przynajmniej jedna osoba przy tworzeniu spółki) lub działające łącznie (zwane wtedy „zgromadzeniem wspólników”);
2. Zarząd – przynajmniej jedna osoba, zarządzająca spółką;
3. Rada nadzorcza – może, ale nie musi być powołana, składa się minimum z 3 osób i nadzoruje Zarząd.

Podział ten jest kluczowy dla zrozumienia idei i zasad działania spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością.

Udziałowcy (duże koła na graficie) są to osoby, które wnoszą do spółki kapitał (np.: pieniądze). Dzięki wniesionemu przez nich kapitałowi, spółka ma środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Bardzo ważnym dla wspólników jest brak ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Jednak - Coś za coś… Wspólnicy nie prowadzą bieżącej działalności spółki. To nie oni więc „zarządzają” nią na co dzień. Za bieżące zobowiązania spółki z o.o. odpowiada Zarząd.

Rada nadzorcza to organ nadzoru, jaki może występować w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Radę nadzorczą należy powołać, gdy kapitał zakładowy spółki przewyższa kwotę 500 tys. złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu. W pozostałych przypadkach nie jest ona konieczna. W niewielkich spółkach prywatnych czy spółkach rodzinnych, gdzie udziałowcy sprawują bieżącą kontrolę nad działalnością spółki - jest ona raczej zbędna.

Spółki z o.o. w Polsce – odpowiedzialność wspólników i zarządu

Zgodnie z powyższym wstępem, największą zaletą spółki z o.o. jest ograniczona odpowiedzialność – wynika to nawet z jej nazwy.

Ograniczenie odpowiedzialności w spółce można podzielić na dwa rodzaje:

1. Jako ograniczenie odpowiedzialności wspólników spółki
2. Jako Ograniczenie odpowiedzialności zarządu spółki

Odnosząc się do odpowiedzialności wspólników – jest ona ograniczona wyłączne do wartości, które włożyli do spółki. To, co wspólnicy wnieśli do spółki, staje się automatycznie jej własnością. Muszą liczyć się z ryzykiem, że jeżeli spółka zbankrutuje – nic ze swojego wkładu nie odzyskają. Wspólnik nie odpowiada jednak ponadto – a więc nie poniesie odpowiedzialności za długi spółki, nieudane inwestycje, itp.

Odpowiedzialność członków zarządu jest w teorii szersza, jednak w praktyce – wciąż niewielka.

Zasadą jest (art. 299 ksh), że jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania – całym swoim majątkiem. Ta zasada podlega znaczącym ograniczeniom. Zgodnie z art. 299 § 2 ksh można tę odpowiedzialność w całości wyłączyć.

Członek zarządu może się zwolnić z odpowiedzialności za długi spółki, jeżeli wykaże że:

1. We właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszeniu upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu;
2. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy;
3. Pomimo niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Zasady ograniczenia odpowiedzialności w spółce z o.o. – zarówno wspólników, jak i zarządu – opisałem dokładnie w tym miejscu, zapraszam więc do przeczytania, jeżeli szukasz szczegółowych informacji na ten temat.

Spółki zoo w Polsce – historia w pigułce

Powstanie spółki z o.o. było kamieniem milowym pozwalającym na boom gospodarczy, jakiego doświadczyliśmy w XX wieku. Taka forma prawna, która pozwala rozwijać działalność bez ponoszenia odpowiedzialności, skłoniła ludzi do podejmowania większego ryzyka inwestycyjnego i odważniejszych ruchów gospodarczych. Nieprzypadkowo lwia część znanych nam do dzisiaj koncernów samochodowych, lotniczych czy farmaceutycznych powstało, czy też zaczęło rozwijać się na przełomie XIX i XX wieku.

Sądzę, że jesteśmy obecnie w podobnym miejscu „rozwojowym” w Polsce. Po latach komunizmu, gdy nie było mowy o prywatnej działalności gospodarczej, w latach 90. XX wieku Polacy tłumnie zaczęli zakładać jednoosobowe działalności gospodarcze i rozwijać małe biznesy. Następnym (i naturalnym) krokiem w stronę ewolucji działalności gospodarczej było dostrzeżenie wad jednoosobowej formy działalności - głównie przez osobistą odpowiedzialność prowadzącego biznes.

Skutkowało to coraz większym zainteresowaniem formą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Natychmiastowe przejście na formę spółki z o.o. nie było możliwe głównie przez bariery prawne – założenie i prowadzenie takiego modelu biznesu było drogie i skomplikowane. Na szczęście, w tym zakresie także przeszliśmy rewolucję i spółka z o.o. to obecnie forma działalności dla każdego.

Spółka z o.o. daje więc wolność gospodarczą i pozwala na rozwinięcie biznesu ponad miarę jednoosobowych działalności czy spółek osobowych.

Jak założyć Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółkę z o.o. można założyć na dwa sposoby:

1. Poprzez zawarcie umowy spółki z o.o. u notariusza (w formie aktu notarialnego), a następnie złożenie elektronicznie wniosku o rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym przez Portal Rejestrów Sądowych;
2. Poprzez zawarcie umowy spółki z o.o. przez portal S24 udostępniony przez Ministerstwo Sprawiedliwości umowy spółki w formie elektronicznej i złożenie elektronicznie wniosku o rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym przez portal S24.

Pierwsza metoda jest czasochłonna (trzeba czekać na rejestrację w KRS), a także droższa (opłaty notarialne). Jednak pozwala na zawarcie umowy spółki z o.o. o treści dostosowanej do potrzeb czy oczekiwań wspólników (np. w zakresie szczególnych klauzul typu drag along czy tag along).

Druga metoda powinna być szybsza i tańsza, ale pozwala na zawarcie umowy spółki wyłączenie według nieskomplikowanego wzorca.

Co zrobić, jeżeli ktoś potrzebuje spółki na już, a jednocześnie (nie na już) wymaga skomplikowanej umowy, regulującej szczegółowe prawa i obowiązki wspólników? Szczęśliwie można połączyć obie metody w dwóch krokach:

1. Założyć spółkę w systemie S24;
2. Gdy pojawi się w systemie KRS (po ok. 7 dniach), należy udać się do notariusza w celu zmiany umowy na taką, jakiej potrzebują wspólnicy.

Dzięki tej metodzie spółka od razu będzie widoczna w KRS (wraz z numerem NIP oraz KRS) i będzie mogła już swobodnie działać na rynku. W międzyczasie zmienioną umowę u notariusza zgłasza się do KRS (nowa umowa Spółki będzie obowiązywać od chwili jej wpisu w KRS), jednak oczekiwanie na wpisanie zmian nie powoduje paraliżu spółki – w naszej Kancelarii często realizujemy tego typu procesy od początku do końca. Jeżeli jesteś więc zainteresowana/y, zapraszamy do kontaktu.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, czy działalność gospodarcza – koszty

W powszechnej opinii przyjęło się, że prowadzenie spółki z o.o. jest kosztowne i dlatego nie opłaca się jej zakładać, np. w zamian za jednoosobową działalność gospodarczą. Osobiście uważam, że nie jest to prawda. Dynamicznie zmieniający się rynek powoduje, że prowadzenie spółki z o.o. jest paradoksalnie coraz łatwiejsze i tańsze.

Koszty, które mogą odróżniać spółkę z o.o. od np. jednoosobowej działalności gospodarczej, to:

1. Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości,
2. Obowiązki sprawozdawcze – jak np.: obowiązek składania sprawozdania finansowego;
3. Opłaty związane z rejestrami (Krajowym Rejestrem Sądowym);
4. Konieczność podejmowania niektórych działań w formie aktów notarialnych.

Być może kiedyś koszty te w ujęciu rocznym wynosiły tysiące złotych, jednak sytuacja dawno się już zmieniła. Szczególnie w przypadku prowadzenia niewielkich spółek z o.o. łączne koszty wcale nie muszą być wysokie:

1. Konkurencja na rynku usług księgowych powoduje, że cena obsługi księgowej spółki z o.o. zaczyna się od 200 zł miesięcznie, niewiele więcej (o ile w ogóle) niż jednoosobowa działalność;
2. Przejście na cyfrową obsługę rejestracji dokumentacji finansowej spowodowało, że sprawozdania finansowe można złożyć już bez konieczności wnoszenia jakichkolwiek płatności.

W wielu przypadkach, codzienne prowadzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest droższe od prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Jeżeli chciałabyś/łabyś przeczytać więcej na temat zalet i wad spółki z o.o. - zapraszam do wpisu, dostępnego tutaj.

Spółka z o.o. – podsumowanie

Spółka z o.o. to bardzo pożyteczna forma prawna, pozwalająca na podjęcie większego ryzyka, zmniejszenie odpowiedzialności i w efekcie rozwój własnej firmy. Jeżeli temat spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Cię zainteresował, zapraszam do przeczytania pozostałych wpisów na blogu!