Przyglądasz się z zaciekawieniem, jak kolejne biznesy otrzymują niebotyczne kwoty finansowania na rozwój swojego biznesu? A może właśnie poszukujesz informacji w jaki sposób przeprowadzić taką kampanię i uzyskać wsparcie dla Twojego pomysłu?
Doskonale trafiłaś/eś, ponieważ w tym wpisie opiszę Ci co to właściwie jest crowdinvesting (czasem nazywany też equity crowdfunding, crowdfunding inwestycyjny czy crowdfunding udziałowy). Dowiesz się także, jak przeprowadzić crowdinvesting krok po kroku.
Crowdfunding, czyli po polsku „finansowanie społecznościowe” to nic innego jak pozyskiwanie pieniędzy od „tłumu” (z ang. „crowd”), które stało się możliwe dzięki Internetowi. Crowdfunding jest to więc zbiórka pieniędzy wśród internautów, najczęściej poprzez specjalne platformy internetowe.
Crowdinvesting to po prostu jeden z rodzajów crowdfundingu – o ile crowdfunding może być organizowany w różnych celach, o tyle celem crowdinvestingu jest wzięcie udziału w inwestycji. W zamian za wpłatę dostaje się najczęściej akcje, udziały lub tokeny (ICO), powodujące, że wpłacający staje się inwestorem.
W przypadku innych odmian crowdfoundingu niekoniecznie dostaje się coś w zamian – czasem w zamian za udział w finansowaniu społecznościowym dostaje się np. egzemplarz produktu albo w ogóle nic – poza satysfakcją wsparcia danego pomysłu.
Różnica w nazwie może więc zdradzać jedynie cel danego finansowania. Oba te pojęcia stosuje się często wymiennie i nie ma w tym raczej nic nieodpowiedniego.
Crowdinvesting stanowi nieocenioną pomoc przede wszystkim dla start-upów. Pozwala im obniżyć barierę wejścia na rynek. Właśnie dlatego doskonale sprawdza się dla małych przedsiębiorstw, które nie uzyskały finansowania od funduszy venture capital a potrzebują środków na start, czy dalszy rozwój biznesu. Inwestycja w takiej spółce może sięgać równowartości nawet 1 000 000 euro (do tej kwoty nie trzeba sporządzać prospektu i memorandum emisji akcji).
Z crowdfoundingu korzystają jednak i przedsiębiorstwa na dalszym etapie rozwoju – gdy jesteś już rozpoznawalną firmą łatwo jest zebrać chętnych do inwestycji w Twój biznes. Rynek zna więc też sporo akcji crowdinvestycyjnych organizowanych przez duże marki – po taką formę inwestowania sięgał m.in. chiński Anker, spółka wyceniana na kilka miliardów USD.
Crowdinvesting to rodzaj zbiórki. Podczas niej Inwestorzy, czyli osoby zainteresowane wsparciem danego biznesu (lub jego dalszego rozwoju), inwestują swoje środki w spółkę utworzoną na ten cel. W zamian za to otrzymują wybrany pakiet udziałów lub akcji oraz związane z tym prawa udziałowe. Popularne staje się także wydawanie przez te spółki tokentów (ICO), które w teorii mają gwarantować prawo udziału w inwestycji, nie mają jednak takich podstaw prawnych jak akcje czy udziały.
Jest to inwestycja na zasadzie ryzyka, ponieważ spółki, które finansują są zwykle we wczesnej fazie rozwoju działalności lub oferują nową usługę lub produkt, które mogą nie spotkać się z wystarczającym zainteresowaniem konsumentów.
Z drugiej strony jest to okazja do kupienia akcji w takich spółkach we względnie promocyjnej cenie – może się okazać, że akcje tego konkretnego podmiotu nigdy nie będą już tak tanie jak w organizowanym crowdfoundingu.
Obecnie w środowisku crowdfundingowym przeważają spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Czasami też pojawiają się spółki komandytowo-akcyjne. Musisz jednak wiedzieć, że w roli spółki dla start-upu świetnie sprawdzi się również Prosta Spółka Akcyjna.
To zupełnie nowa forma prowadzenia działalności – prosta spółka akcyjna została niemal stworzona pod crowdfounding. Jej główne zalety to proste podwyższanie kapitału i banalny obrót akcjami, które mogą być sprzedawane nawet przez email.
Więcej na ten temat znajdziesz w naszym wpisie o tym jak działa prosta spółka akcyjna i na czym polegają akcje założycielskie.
Główną zaletą dla spółki jest teoretycznie nieograniczony dostęp do inwestorów – można więc zebrać w ten sposób dowolną ilość funduszy od internautów nawet z drugiego końca świata.
Zaletą crowdfundingu jest więc bardzo niska bariera wejścia – liczy się ilość inwestorów a nie zasobność ich portfela. Wystarczy zachęcić kilka tysięcy ludzi by każdy wpłacił po np. 50 zł – co finalnie da sporą kwotę na rozwój spółki. Żeby ułatwić takie zbiórki, w prostej spółce akcyjnej przewidziano możliwości stworzenia akcji założycielskich, które pozwalają zachować kontrolę nad spółką pomimo kolejnych emisji akcji.
Uzyskany tym sposobem kapitał Spółka może wykorzystać na założony sobie cel, natomiast Inwestorzy otrzymują „kawałek” spółki i mogą odsprzedać swoje udziały/akcje z zyskiem (lub stratą).
Tego rodzaju finansowania zyskuje na popularności, dlatego pomysłodawcy - dla zwiększenia atrakcyjności swojej kampanii - oferują Inwestorom dodatkowe profity z tytułu udziału w spółce. Proponują na przykład zniżkę na oferowane produkty, gadżety czy udział w organizowanych przez firmę atrakcjach.
Jeśli zamierzasz starać się właśnie o ten rodzaj wsparcia, zapewne niejednokrotnie zastanawiałeś/aś się, jak wygląda crowdinvesting krok po kroku. Podpowiadamy, jak się za to zabrać, aby miało ręce i nogi. No to zaczynamy!
1. Sprawdzenie statutu/umowy spółki oraz ewentualnego dostosowania jej postanowień pod kątem planowanego finansowania społecznościowego.
Zmiany te mogą obejmować postanowienia dotyczące bieżącego funkcjonowania spółki. Mają na celu zabezpieczenie spółki przed jej „zablokowaniem”. Umowa spółki może dla przykładu przewidywać bardzo sformalizowany sposób zwoływania zgromadzeń wspólników/akcjonariuszy, których po dokonanej kampanii crowdfundingowej może być tak wielu, że będzie to ogromnym kosztem i wielkim utrudnieniem dla spółki.
Rozważając crowdfunding warto pomyśleć o formie prostej spółki akcyjnej, a jeżeli już działasz jako np. sp. z o.o. – o przekształceniu się w prostą spółkę akcyjną.
2. Wybór platformy crowdfundingowej
To tak oczywiste, że muszę o tym wspomnieć. Przy wyborze możesz oczywiście sugerować się jej rozpoznawalnością, renomą i osobistymi preferencjami. Warto jednak również zdecydować się na wcześniejszy kontakt z wybranymi platformami celem sprawdzenia warunków dotyczących sposobu przeprowadzenia kampanii oraz związanych z tym opłat.
Poszczególne platformy mają również różnorodne ograniczenia, jak np. warunkowe wypłaty końcowe środków czy brak możliwości dostosowania długości trwania kampanii. Warto te wszystkie czynniki sprawdzić przed podjęciem ostatecznej decyzji.
3. Wycena spółki
Przed przeprowadzeniem crowdinvestingu powinieneś/powinnaś wycenić spółkę, wyznaczyć cenę emisyjną i nominalną udziałów/akcji i wskazać minimalną wysokość emisji, czyli kwotę, której zgromadzenie umożliwi uruchomienie procedury podwyższenia kapitału zakładowego.
Określona cena emisyjna może być oczywiście wyższa od nominalnej. Co to znaczy? Udział o wartości 50 zł może mieć wartość rynkową o wiele wyższą - np. 1 000 zł. Przy określaniu wartości emisyjnej warto jednak działać rozsądnie by wysokością nie zniechęcić swoich przyszłych inwestorów.
Musisz pamiętać, że to finansowanie społecznościowe, które w znacznej mierze angażują się osoby nie będące profesjonalnymi inwestorami. Wycena spółki może być również weryfikowana przez sam portal crowdfundingowy, z którego planujesz skorzystać.
4. Podjęcie uchwały o emisji/podwyższeniu kapitału
W przypadku spółki akcyjnej, spółki komandytowo-akcyjnej i prostej spółki akcyjnej walne zgromadzenie spółki musi podjąć stosowną uchwałę w sprawie wyłączenia prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy (jeśli kampania nie jest kierowana do nich) oraz emisji akcji. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podwyższenie kapitału może nastąpić przed lub po kampanii, w zależności od wybranego przez spółkę sposobu.
5. Strona emisji i dokument informacyjny
Następnie należy płynnie przejść do przygotowania dokumentu ofertowego do umieszczenia na dedykowanej Twojej spółce stronie internetowej dotyczącej emisji. Nie muszę pewnie wspominać, jak istotną rolę odgrywa dobre przygotowanie marketingowe kampanii, w tym aspekty wizualne oferty.
Oferta powinna być dla inwestora przejrzysta oraz przedstawiać biznesplan wskazujący na mocne strony planowanego przedsięwzięcia, jak również przedstawiać, o ile to możliwe, historyczny przebieg rozwoju oraz prognozy finansowe.
Pamiętaj też o przygotowaniu koniecznego dokumentu informacyjnego, przedstawiającego m.in. informacje o emitencie (spółce), sposobie emisji, wykorzystaniu środków, czynnikach ryzyka, umowę/statut spółki, zawartą uchwałę o emisji/podwyższeniu kapitału zakładowego.
6. Objęcie akcji/udziałów
Nowe akcje w S.A., S.K.A. i P.S.A. obejmuje się na podstawie umowy objęcia akcji. Taka umowa zawierana jest między spółką a przyszłym akcjonariuszem (inwestorem) w formie elektronicznej a w niej spółka zobowiązuje się wyemitować akcje na rzecz inwestora, a ten obliguje się do wniesienia odpowiedniego wkładu.
W pewnym uproszczeniu to spółka składa ofertę do objęcia akcji, a przyszły akcjonariusz ją przyjmuje. Z chwilą przyjęcia takiej oferty dochodzi do zawarcia umowy między spółką a inwestorem. Dla skutecznego objęcia nowych akcji konieczne jest zachowanie formy dokumentowej.
Tym samym, wystarczy złożenie odpowiedniego oświadczenia woli za pośrednictwem np. wiadomości e-mail. po zakończeniu emisji Inwestor otrzymuje akcje zdematerializowane, tj. w postaci zapisu elektronicznego.
W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością sprawa jest o tyle utrudniona, że przyszły inwestor musi udać się do notariusza celem złożenia oświadczenia o objęciu udziałów w spółce.
W związku z tym, że inwestorzy często pochodzą z całego kraju, w praktyce często odbywa się to w taki sposób, że Inwestor udziela pełnomocnictwa notarialnego w swoim mieście, natomiast wskazany pełnomocnik dokonuje objęcia udziałów w jego imieniu po podjęciu przez spółkę uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Podsumowując, dobrze przygotowana oraz sprawnie przeprowadzona kampania crowdinvestingowa pozwoli Twojemu biznesowi rozwinąć żagle oraz dotrzeć do szerokiego grona odbiorców. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu wpisowi wiesz już mniej więcej, na czym polega crowdinvesting i co to jest crowdfunding. Aby jednak snu z powiek nie spędzały Ci kwestie formalne, zachęcamy Cię do skorzystania z pomocy doświadczonego prawnika.